De aniongap = AG = (Na+K)-(Cl+Bic)
- Soms laat men K erbuiten
- Norm is 8-12 en bevat ook Albumine
- Bij laag Alb hoort ook lager normaal AG!
- Bij alkalose is AG 3-5 verhoogd door eiwit lading
Naast de normale Henderson-Hesselbach benadering is er ook die van Stewart met zijn Strong Ion Difference (SID). Strong ion zijn ionen die bij fysiologische pH voorkomen. SID = (Na+K)-Cl Dit staat voor de renale reactie op acidose (HCl uitscheiden)
Metabole acidose
pH <7.35; Bic<22 mmol/L; en base excess (BE)<-3
DD:
- AG normaal: Chloor
- Renaal SID > 0
- Non-renaal SID <0
- AG verhoogd: Lactaat (als sterk ion 1:1 in AG), ketonen of toxine (alcoholen als methanol, ethyleen)
- AG verhoging komt overeen met BE verlaging tenzij Cl↑ meespeelt
- Igv functionele nier SID Negatief (meer Cl uitscheiding dan Na+K)
- Evt kun je verwacht CO2 berekenen = 0.8Bic+8 = 40+BE
Beleid:
- Sluit eerst shock uit
- Corrigeer hypokaliemie voor pH (ernstig depleet)
- Wij (EUvsUS) suppleren Bic arbitrair bij pH<7.2: onduidelijk effect op uitkomst
Nb. Bicarbonaat infuus geeft CO2 stijging en is dus bij respiratoire insufficientie gevaarlijk. Bij chronische NFS geven we evt wel oraal Bic
Metabole Alkalose
DD:
- Acuut: GE zuur verlies of Cl depletie door Na iv (niet NaCl: Bic, Citraat, Lactaat)
- Op IC: Hypovolemie (Furosemide) en chonische hypercapnie (na hypoventilatie)
- Chronisch: diuretica
- Endocrien: Cushing, Aldosteronisme, corticosteroid gebruik
- Evt kun je verwacht CO2 berekenen = 0.7Bic+21 = 40+(0.6BE)
Beleid (evt):
- NaCl 0.45% en staken diuretica
- KCl suppletie, evt met Kaliumsparende diuretica (sparen ook Cl)
- PPI tegen GE verlies
- Acetazolamide (250-500 mgt bid) remt koolzuur anhydrase (Na uitscheiding> Cl)
- Er wordt op sommige plaatsen wel eens HCl toegediend
Respiratoire acidose
Respiratoire acidose wordt maar traag metabool gecompenseerd (na 5 dagen).
DD Hypoventilatie:
- Primair: COPD, opiaat of ontoereikende beademing
- Secundair: Verhoogd metabolisme of bij NaBic infusie
Respiratoire alkalose
Hyperventilatie met DD: Pijn/angst, centraal neurologische ziekte, sepsis, DC, …
Ook hier traag metabool gecompenseerd (na 5 dagen).