Sedatie en analgesie

Humane behoeftes en hun verzorging

IC zorg gaat gepaard met veel voorkomende ongemakken waar wij voor moeten waken. Let hierop:

  • Pijn: Behandel pijn niet met hypnotica en los bij voorkeur de oorzaak op
  • Angst: bespreek beperkingen of mogelijke (oncologische) diagnosen niet aan (verward) bed
  • Sleep: deprivatie is slecht, start met een donkere stille kamer
  • Humane zorg (basale behoeftes):
    • Dagnachtritme en aangegeven dagplan
    • Slapeloosheid: komt veel voor, hypnotica zijn verre van het ideale antwoord
    • Geruststelling en uitleg
    • Sfeer: meer dan wit
    • Beweging van gewrichten
    • Zeggenschap over de omgeving
  • Sedatie protocollen met “targets” helpen aantoonbaar beademing en IC opname verkorten, monitor bij voorkeur met regelmatig met schalen en stuur bij
  • Continue sedatie is onafhankelijk voorspellend voor langere beademing en IC, gebruik DIS “daily interruption of sedation” met bv SBT “spontaneous breathing trial”

Sedativa:

  • Benzodiazepines  = limbische suppressie met GABA
    • Midazolam hydrofiel, T1/2 2 uur
      • Bolus 2.5mg pomp 2-10mg/u
      • Cave stapeling NFS (mn metabolieten) en LFS
    • Lorazepam lipofiel, T1/2 14 uur
      • Bolus 2-4 mg pomp 2-4mg/u
      • Geen stapeling bij LFS, cave toxische stapeling propyleen glycol oplosmiddel
    • Diazepam lipofiel, T1/2 20-50 uur (metaboliet soms dubbel)
      • Bolus 2.5mg pomp 2-10 mg/u
      • Cave toxische stapeling propyleen glycol oplosmiddel
  • Antidotum flumazenil, T1/2 1 uur
    • Start 0.2-1.0mg
    • Cave epileptogeen
  • Propofol = limbische suppressie met GABA
    • Propofol, lipofiel T1/2 erg kort, 2-4 minuten
      • 4 mg/kg/u, advies maximaal 48 uur
      • Cave hemodynamische instabiliteit bij ondervulling en sepsis
      • Cave propofol syndroom infusion syndrome (PRIS): zeldzaam (1%) maar potentieel dodelijk (mn als niet herkend). Physiopathologie is wrsch iets met mitochondrien en mgl met genetica. Symptomen: arytmie, lactaat acidose, hyperlipemia, rhabdomyolyse, myoglobulinurie.
      • Cave soya silent feeding (liever 2% dan 1% concentratie)
  • α2-agonisten
    • Clonidine
    • Dexmedetomidine (selectiever, sterker, opvallend comfortbel wekbaar
      • Pomp 0.2-1.4 µg/kg/u
      • Cave bradycarde hypotensie
  • Neuroleptica (antipsychotica)
    • Haldol, werkingsduur 4-8 uur
      • Dosis 2.5-5mg herhaald tot 40mg
      • Cave QTC
  • Ketamines = NMDA stimulatie en catecholamione release
    • Ketamine
      • Bolus 25-50mg pomp 10-30mg/u
      • Cave hallucinogeen (mn nachtmerries, wv 10:1 ketamine:midazolam oplossen)
  • Thiopental = limbische suppressie met GABA
    • Tiopental, lipofiel (stapelt daar)
      • Op IC verlaten (evt antiepileptisch), bolus 25mg pomp2-5 mg/kg/u
      • Cave hemodynamische instabiliteit
      • Cave stapelt bij LFS en geeft soms imuunsupressie

Analgetica:

  • Opioïden (allen lever gemataboliseerd)
    • Natuurlijke (“opiaten”)
      • Morfine en codeïne
    • Synthetische
      • Pethidine waaruit fentanyl waaruit sugentanil, alfentanyl en remifentanil
    • Receptoren (alle drie geantagoneerd met naloxon):
      • μ Supraspinale anesthesie, respiratoire suppressie en euphorie
      • δ (niet door morfine geanoneerd) μ modulatie en supraspinale anesthesie
      • κ Spinale anesthesie, respiratoire depressie, sedatie en miosis
    • Morfine
      • Duur tot effect is langer (minuten)
      • Dosering: voor morfine variabel, bij beademde patienten 2-5mg bolus, 1-10mg/u perfusor
      • Klaring: de lever maakt twee metabolieten waarvan een erg potent (40xM), zij worden renaal geklaard
    • Pethidine
      • Dosering: 10mg bolus 10-50mg/u perfusie
      • Onbruik p IC want metaboliet accumuleert in nierfalen en geeft convulsies
    • Fentanyl
      • Werkt erg snel en is 75-200x zo potent als morfine, maar stapelt en geeft onttreking (evt methadon)
      • Dosering: 50-100μg bolus, 100-200μg/u perfusie (initieel goed effect op 0.5-1 μg/kg/u)
    • Alfentanyl
      • Nieuwer, werkt 15 minuten, waarschijnlijk geen werkende metabolieten maar stapelt en geeft onttreking (evt methadon)
      • Dosering: 250-500μg bolus en 1-2mg/u perfusie
    • Sufentanyl
      • Stapelt en geeft onttreking (evt methadon)
      • Dosering: 1-2μg/kg bolus en 0.09-0.3 μg/kg/u perfusie
    • Remifentanyl
      • Ultrakort werkende selectieve μ-receptor agonist, Hoffmannse eliminatie met praktisch onwerkzame metabolieten
      • Dosering: 6-15(soms 30)μg/kg/u (T1/2 10-20 minuten)
      • Cave ademdepressie bij niet beademde patienten
    • Tramadol
      • Atypisch en met name postoperatief toegepast (iv of po)
    • Antidotum naloxone
      • Competitief op μ-receptor
      • Dosering: 0.1mg  elke 3-4 minuten (cave pijn en convulsies)
    • Antidotum doxapram
      • Physiologisch antagonist (met behoud van pijn)
      • Dosering 1-1.5 mg/kg/u
  • NSAID’s
    • Plaatjes remmers, nierfunctie stoornissen in hypovolemie, GE bloedingen en bronchospasme
    • Diclofenac 3d25-50mg
    • Ibuprofen 3d400-600mg
  • Paracetamol
    • Dosering 4d0.5-1g

Toediening:

  • Principes:
    • DIS: Cave stapeling bij perfusor.. DIS (daily interruption of sedatives, evt met SBT) tenzij hoge ICP of veel pijn, bolus, hervat op de helft en titreer
    • TCI: target controlled infusion (anesthesie principe dat ook op IC past)
    • Synergie (1+1=3) zoals propofol+midazolam, morfine +midazolam
  • Toedieningsvormen:
    • Bolus en perfusie
    • PCIA/ NCIA (patient or nurse controled analgesia)
    • Epiduraal/ block

Spierverslappers:

  • Indicaties: inductie voor intubatie, respiratoir, ICP bij gesedeerde patient (spaarzaam, steeds minder)
    • Atracurium (klaart Hoffmanns) herstelt meestal binnen een uur
      • Dosering 0.5mg/kg voor intubatie en 0.5mg/kg/u
    • Cisatracurium (klaart Hoffmanns, een van 10 atacurium isomeren, potenter en minder histaminica met HD instabiliteit)
      • Dosering 0.1-0.2 mg/kg bolus en 0.18 mg/kg/u
    • Pancuronium (steroid structuur)
      • Dosering 0.1mg/kg bolus (1 uur effect) en 4-10mg/u
      • Nadelen: veroorzaakt tachycardie en stapelt
    • Vecuronium (steroid structuur)
      • Dosering 0.1 mg/kg bolus (45 minuten effect) en 0.8-2.0 5-10mg/u
      • Voordeel geen tachycardie maar wel actieve metaboliet (stapelt bij NFS)
    • Rocuronium (nieuwste met steroid structuur, werkt erg snel en dus goed bij intubatie)
      • Dosering 35mg bolus (45 minuten effect) en 50-100mg/u perfusie
    • Succinylcholine (erg kort werkend, itt rest depolariserend)
      • Dosering 75-100mg
      • Nadeel: Hyperkaliemie (niet voor NFS en lange liggers oa), ICP verhoging, en (zeldzaam) maligne hyperthermie

Monitoring:

Monitoring is moeilijk omdat sedatie en pijn illusief zijn maar monitoring is tegelijk belangrijk. Daarom gebruiken wij scoring systemen met niet ordinale schalen (4 is niet 2×2):

  • Pijn:
    • NPS numeric pain scale (vraag patiënt 1-10 te duiden)
    • BPS behavioural pain scale
    • Zo ook CPOT en COMFORT scores
  • Sedatie:
    • RASS Richmond agitation sedation scale (1-6 met 2 wakker, georienteerd, comfotabel en coöperatief)
    •  BIS bispectral index (EEG monitor unilateraal monolead pefontraal 0-100), dit heeft geen eenheid en er zijn verschillen tussen patienten dus beperkte waarde
  •  Verslapping:
    • Perifere neurostimulatie: TOF (train of four): verslapt als 4e respons <5% is van de eerste
    • Perifere neurostimulatie: Tetanische stimulatie

Antidepressiva: werken niet goed op IC, moeten langdurig ingesteld worden en hebben wel complicaties

[terug naar PACT overzicht]

Print Friendly, PDF & Email