Inspectie:
- Omvang (anamnestisch bepalen of dit veranderd is)
- Littekens (anamnestisch cutane of peritoneale ingrepen)
- Herniae (ook de liezen)
Auscultatie van de dunne darm peristaltiek:
- Hoeveelheid peristaltiek:
- Weinig: normaal, paralytisch of late fase van ileus
- Normaal
- Veel: normaal, gastroenteritis of gefrustreerde fase van ileus
- Toon
- Normotoon: normaal
- Hypertoon (hoog klinkend tot pingels): obstructief
- Observeer tijdens auscultatie ook de gradering van door aanraking ontstaande pijn
Percussie:
- Wisselend: normaal
- Hypertympaan: gas intraluminaal of intraperitoneaal
- Leverdemping: opgeheven bij pneumoperitoneum of colon interpositie
- Percussiepijn: geprikkelde buik
Palpatie:
- Pijn gradering “de vier versnellingen”:
- Niet pijnlijk
- Drukpijn: mogelijk focus, viscerale discomfort
- Door rechter psoas aan te spannen (knie heffen tegen weerstand of zonder handen opzitten) kun je een “dorsale drukpijn” testen. Deze psoaspijn past eventueel bij een dorsaal gelegen appendix
- Loslaatpijn
- Uitvoering: verbale afleiding rustig diep palperen, vasthouden en plotseling los laten (observeer hierbij het gelaat)
- Interpretatie: parietaal geprikkeld door peritonitis
- Consequentie: in principe beeldvorming of ingreep
- Alternatief: bij niet te zieke kinderen is de “hakkenproef” een alternatief om angst te onderscheiden van prikkeling. Hierbij vraag je het kind uit stand op te springen en op de hakken te landen. Bij herhaaldelijke pijnvrije bereidheid: negatief.
- Defence abdominale: harde buik
- Uitvoering: onder geruststelling, zonder haast herhaaldelijk proberen toegang te krijgen
- Interpretatie:
- Acute buik (spant door reflex aan, sneller dan willekeurig): operatie of (als kliniek het inclusief voorbereiding toestaat) beeldvorming
- Normale buik (spant net iets minder snel aan): dit kan een niet cooperatieve, mogelijk angstige, patient zijn maar ook bij die indruk is het raadzaam uit te gaan van het ergste. Herbeoordeel op zeer korte termijn en overweeg bij aanhouden beeldvorming
- Consequentie: in principe beeldvorming of ingreep
- Pijn punte maximum:
- Natuurlijk is rechts onder appendix of coecum, rechts boven galblaas of duodenum, epigastio maag en links onder sigmoid
- Bedenk dat de appendix overal kan liggen en dat het sigmoid verlengd kan zijn en dus ook tot elders kan liggen
- Beoordeel ook de nierloges
- Bedenk dat pijn in de onderbuik bij de verticale patient passen bij uitgezakte peritoneale verontreiniging (bijvoorbeeld vanaf de galblaas)
- Herniae: umbilicaal, inguinaal, cicatricaal en lateraal van mm. recti abdomini
- Rectaal toucher: Inspectie, tonus, pijnlijkheid, mate e consisentie van de vulling van het rectum, RIP rondom nagaan, prostaat, douglas abces, aspect aan de handschoen (bloed?)
- Vaginaal toucher: opstoot- en slingerpijn, adnex palpatie en blaas palpatie
